Karaman il merkezinde bulunan Aktekke (Mader-i Mevlana) Camisi, kitabesinden öğrenildiğine göre Karamanoğulları döneminde, 1370 yılında yaptırılmıştır.
Cami kesme taştan kare planlı olarak yapılmış, ibadet mekanının üzeri merkezi bir kubbe ile örtülmüştür. Caminin son cemaat yerinin önünde yan duvarlar ve iki mermer sütunun oluşturduğu üç bölümlü bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Son cemaat yerinin üzeri üç ayrı kubbe ile örtülmüştür. Giriş kapısının sağına ve soluna da iki mihrapcık eklenmiştir.
Caminin giriş kapısı mermer söveli ve iki renkli mermerden yuvarlak kemerlidir. Kemerin üst kısmına kabartma olarak bir Mevlevi sikkesi işlenmiştir. Burada mermer kemerin üzerinde, beş satırlı kitabesi bulunmaktadır.
İbadet mekanının üzerini örten kubbe pandantifli, tam ortada olmayan sağa yönelik mihrabın içerisi stalaktitli, minberi ise daha geç devirde yapılmış olup, herhangi bir özellik taşımamaktadır. İbadet mekanı 17 pencere ile aydınlatılmıştır. Kubbede ve kubbe eteklerinde, pencere üzerlerinde bitkisel bezemeler bulunmaktadır.
Caminin yanındaki minare kare bir kaide üzerine taştan, yuvarlak gövdeli ve tek kubbeli olarak yapılmıştır. Ancak bu minare caminin bütünüyle uyuşmayacak biçimde yüksek tutulmuştur.
Caminin sol tarafındaki bir mekanda Mevlana’nın torunlarına ve yakınlarına ait 21 taştan ve üzerleri sıvalı sandukalar bulunmaktadır. Burada Mevlana’nın ilk eşi, Sultan Veled’in annesi Gevher Hatun, abisi Alaeddin Çelebi, Karaman Emiri Seyfeddin Süleyman ve Mevlana’nın ebesi Hediye Sultan’a ait mezarlar ile diğer Mevlevi büyüklerinin sandukaları bulunmaktadır. Bu mezarların sonunda ahşap çıtalarla kafes biçiminde ayrılmış bölmedeki sanduka Mevlana’nın annesi Mümine Hatun’a aittir.
Caminin karşısındaki alanda kesme taştan yan yana yedi tane derviş hücresi bulunmaktadır. Konya Mevlana Müzesi’nde olduğu gibi bu camide de Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar medrese eğitimi yapılıyordu. Bu hücreler de o döneme aittir. Ayrıca güney ve batı tarafındaki mezarlıklarda da Karamanoğulları dönemine ait mezar taşları bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraf, www.karaman.gov.tr adresinden alınmıştır.