Barbaros Anıtı

İstanbul Beşiktaş ilçesi, Barbaros Türbesi’nin önündeki alanda bulunan bu heykel 1941–1943 yılları arasında hazırlanmış ve 1944 yılında da yerine konulmuştur. Barbaros Heykelini Güzel Sanatlar Akademisi Öğretim Üyelerinden Heykeltıraş Hadi Bara ile Zühtü Müridoğlu yapmışlardır. Anıtın bronz işleri Yusuf Akpınar ile Ali Haydar Seymen’e aittir. Anıtın bronz kısmı altı ton dokuz yüz ton ağırlığındadır.

Anıt birkaç basamaklı mermer bir platform üzerinde, on metre yüksekliğinde kademeli kaide üzerine üç bronz figürden meydana gelmiştir. Kaidenin ön kısmı gemi pruvası ve güvertesini simgeleyecek biçimde iki buçuk metre yüksekliğinde bir platform şeklindedir. Burada Barbaros, normal bir insan boyundan 1/3 daha büyük ölçüde iki leventin ortasında yer almaktadır. Arkalarında sivri bir köşe ile sonuçlanan soyut bir kütle bulunmaktadır.

Heykelin deniz tarafındaki taş kaidesinde Barbaros’u Kanuni Sultan Süleyman huzurunda gösteren alçak bir kabartmaya yer verilmiştir. Heykelin kara tarafında ise bronzdan saray ile ilgili alçak kabartma panolar yer almaktadır. Heykelin arkasında ise Yahya Kemal Beyatlı’nın “Süleymaniye’de Bir Bayram Sabahı” isimli şiirinden alınmış dizelere yer verilmiştir:

”Deniz ufkunda bu top sesleri nerden geliyor
Barbaros, belki, donanmayla seferden geliyor
Adalardan mı? Tunustan mı, Cezayirden mi?
Hür ufuklarda donanmış iki yüz pâre gemi
Yeni doğmuş aya baktıkları yerden geliyor
O mübarek gemiler hangi seferden geliyor?”

Bu dizelerin üzerinde de bir dal motifi ile 1944 tarihi bulunmaktadır.

Barbaros Anıtı üzerindeki tiplerin giysileri Nigâri’nin minyatüründen esinlenilerek yapılmıştır. Bununla beraber bu tiplemelerde yabancı ressamların çizgilerinden de esinlenildiği sanılmaktadır. Nitekim Barbaros’un hemen arkasındaki levent, o yıllarda yeni yeni kullanılmaya başlanan bir tabanca ile sol elinde bir sancak tutmaktadır. Soldaki levendin elinde ise bir kılıç vardır. Bunlar ayakları açık savaşa hazır durumda yapılmışlardır.

Kenthaber Kültür Kurulu