21
Kasım
2024
Perşembe
ÇORLU - TEKİRDAĞ

Memduh Şevket Esendal


Memduh Şevket ESENDAL   (1883-1952) 

Yazar, politikacı. Çorlu’da doğdu.Düzenli bir öğrenim görmedi. Kendi kendisini yetiştirdi. 1906’da girdiği İttihat ve Terakki’de 1908’de müfettiş oldu, çok genç yaşlarda gizli politika işleriyle uğraşmaya, gizli kurumlara girip çıkmaya başlayan Memduh Şevket, Farsça, Fransızca ve Rusça da öğrenerek kendi kendisini yetiştirdi. İttihat ve Terakki Fırkası’nda Kara Kemal’in siyasi cephe yardımcılığını üstlendi, Mütarekede İtalya’ya kaçtı, İzmir’in işgalinde geri döndü.

1919’da Ali İhsan Bey’le birlikte Mesleki Temsil Programını hazırladı ve bu görüşü Halk ve Meslek dergilerinde de işleyerek Cumhuriyet dönemine taşıdı. Milli Mücadele’de Mustafa Kemal’e intisap eden, Memduh Şevket, 1920’de Azerbaycan Cumhuriyeti nezdinde Hükümet temsilcisi olarak görevlendirildi, 1924 yılında Rusların Azerbaycan Cumhuriyetini lağvetmeleri üzerine İstanbul’a döndü, 1925’te Tahran elçiliğine atanıncaya kadar Galatasaray ve Kabataş Liselerinde tarih, coğrafya öğretmenliği yaparak geçimini sağlamaya çalıştı.

1925’de, Mesleki temsil görüşünü benimseyen eski arkadaşlarıyla birlikte Meslek gazetesini çıkardı, siyasi rakiplerini tasviye için İzmir Suikastını plânlayanlarca, bu işten zarar görmemesi için elçilikle yurt dışına gönderildi (1926). 1930’da Elazığ’dan milletvekili yapılan Memduh Şevket Esendal, 1933 yılında memur-milletvekili olarak Kabil, ardından Moskova Büyükelçiliğiyle görevlendirildi.

1941 yılında Bilecik milletvekili olarak yeniden Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne döndü. Bir yıl sonra da 1945 yılına kadar sürdüreceği Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği’ne getirilen Memduh Şevket, II. Dünya Savaşı’nın başlangıcında Almanya’nın yanında yer alan Turancıları desteklerken, 1945’in başında Japonya ile ilişkilerin kesilmesi, Almanya ile Japonya’ya savaş ilanı konularında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne verilen önergelere imza koydu.

1945’de CHP Genel Sekreterliğinden ayrılan Memduh Şevket, 1947’de Peker’e kırmızı oy veren 35. kişi olarak, CHP’nin 7. Kurultayında liberal politikacılar kuşağının partide öne çıkmasına katkıda bulundu. Son yıllarında aktif siyaseti bırakarak, eski öykülerini derleyip yayımlayan ve yeni öyküler yazan Memduh Şevket 16 Mayıs 1952 tarihinde Ankara’da öldü. 

Eserleri:

Ayaşlı ve Kiracıları (1934), 
Hikayeler (2 kitap 1946), 
Temiz Sevgiler (1965), 
Ev Ona Yakıştı (1972). 

Hikayeleri: 

Otlakçı (1983), 
Mendil Altında (1983), 
Sahan Külbastı (1983), 
Veysel çavuş (1984), 
Bir Kucak çiçek (1984), 
İhtiyar Çilingir (1984), 
Hava Parası (1984), 
Bizim Nesibe (1985), 
Kelepir (1986), 
Gödeli Mehmet (1986), 
Güllüce Bağları Yolunda (1992).

Vekilinize soru sormak/sorununuzu iletmek ister misiniz?
Sorular/Cevaplar