Mersin'in Erdemli ilçesindeki Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü'nde, turunçgilin kromozom haritasının çıkarılmasının ardından, şimdi de nar üzerinde DNA çalışması başlatıldı. Yapılan bu çalışmalarla; narın orijini, narda uygulanabilecek ıslah metotları, yeni çeşitlerin geliştirilmesi metotları hakkında çok yararlı bilgilere ulaşılacak.

Enstitü laboratuvarında bilimsel çalışmalar yapan Bitki Islahatçısı ve Genetikçisi Dr. Osman Gülşen, daha önce turunçgilin kromozom haritasını çıkardıklarını, şimdi ise narın DNA'sını çözmek için uğraş verdiklerini belirtti. Enstitüde, DNA tekniklerinin bitkilere uygulanması, bitkiler arasında akrabalık ilişkilerinin DNA yoluyla tespiti, genetik çeşitlilik, genetik koleksiyonların karakterizasyonunun taranması, melezleme ıslahında en uygun kombinasyonların belirlenmesi, orijin ve genetik gibi konularda çalışmalar yürütüldüğünü ifade eden Gülşen, "Amacımız elde ettiğimiz bilgileri ekonomiye kazandırmaktır. Bilimsel olarak da bitkiler arasındaki ilişkileri tanımlamaya, bitkilerin orijinlerini bulmaya çalışıyoruz" dedi.

Aynı zamanda Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü ve diğer bazı enstitülerde çeşitli ıslah projelerine, DNA projelerine danışmanlık yaptığını belirten Gülşen, "Araştırma yapan arkadaşları burada yönlendiriyoruz. DNA çalışmaları ve bitki ıslah çalışmalarının organizasyonlarında ilgili kuruluşlara danışmanlık yapıyoruz. Bugün laboratuvarımızda araştırmacılar kısa sürede çalışmalarını yürütebiliyorlar. Şimdiye kadar birçok projeyi de tamamlamış bulunuyoruz. Projelerimizi yayın haline dönüştürüyoruz ve bu önemli bilgileri kamuoyu ile paylaşıyoruz. Başta turunçgil olmak üzere bölgede önemli olan sebzecilik ve diğer bitki yetiştiriciliği nar ve çim bitkilerinin bazılarında genetik çalışma yapıyoruz" diye konuştu.

Lideri olduğu bir TÜBİTAK projesinde turunçgilin kromozom haritasını çıkardıklarının altını çizen Gülşen, "'Kromozom haritası nedir' sorusuna en kısa cevap olarak, 'Önemli bitkisel özellikleri kontrol eden genlerin kromozomlar üzerindeki yerlerinin tespit edilmesidir' diye cevap verebiliriz. Bu çalışmalar bizlere bilimsel anlamda önümüzdeki dönemde çok üstün avantajlar sağlayacak" şeklinde konuştu.
İstenilen genlerin kromozomlardan alınıp tüpün içerisine konulabileceğini belirten Gülşen, "Bitkilerin DNA yapılarına bakarak 'Şu iyidir, bu kötüdür. Bu hastalıklara dayanıklı, bu ise dayanıksızdır' diyebileceğiz. Yorum yapabileceğiz. Ağaçlarda ıslah çalışmaları uzun yıllar gerektiren bir uğraş oluyor. Fakat DNA teknikleri ile bunu birkaç yıla indirmek mümkün olacak. Bu çalışmaların ekonomiye büyük yararlar sağlayacağına inanıyorum" dedi.

Alata'da bulunan DNA laboratuvarlarının bölgede ve Mersin'de tek olduğunu da vurgulayan Gülşen, şöyle konuştu: "Turunçgilin kromozom haritasının çıkarılması çalışmaları dünyada yalnızca Türkiye'de yürütülmekte. Bu çalışmalar da ilk kez yapılıyor. Narda da DNA çalışmalarını başlattık. Narda yapılan bu çalışmalarla; narın orijini, narda uygulanabilecek ıslah metotları, yeni çeşitlerin geliştirilmesi metotları hakkında çok yararlı bilgilere ulaşılacak."

iha

Yayın Tarihi : 15 Ağustos 2007 Çarşamba 12:46:17