Telmisos, Telmesos (Gürece)
Telmisos Bodrum’un 10 km. uzağındaki Gürece köyü yanındaki tepenin yamaçlarındadır. Herodotos, bu kentin Halikarnassos’a 60 Stadeia (10.5 km.) uzaklıkta olduğunu belirtmiştir. Telmisos, Karia dilinden türetilmiş bir sözcük olup, yerleşim yeri veya köy anlamındadır.
Herodotos bu kentteki kahinlerden kitabında Sardes’in Perslere karşı direnişinde şöyle bahseder :
“...Sardes’in çevresini yılanlar kapladı ve bu sürüngenler ortaya çıkar çıkmaz,atlar otlaklarında otlamayı bırakıp kendilerini ava verdiler ve bunları yediler. Bu olay Kroisos’a bir mucize gibi göründü. Hemen Telmesos kâhinlerine baş vurdu danışmak için. Haberciler geldiler gelmesine Telmesos’a,mucizenin anlamını da öğrendiler,ama cevabı Kroisos’a götüremediler,zira gemi onları Sardes’e doğru götürürken beri yanda Kroisos esir düşmüştü. Ama biz gene de Telmesos’luların yorumunu söyliyelim: Kroisos,demişlerdi,üzerine yabancı dil konuşan bir ulusun yürümesini beklesin; bunlar ülkeye yayılacak,yerlileri boyunduruk altına alacaklar; zira yılan toprağın oğludur,at ise göçebe ve savaşçı bir hayvandır...”
Bu kehanet Anadolu’da sürecek olan 200 yıllık Pers egemenliğini haber veriyordu.
M.Ö. IV.yüzyılda Mausollos, diğer Karia kentlerinde olduğu gibi burada yaşayanları da Halikarnassos’a göçe zorlamıştır.
Telmisos’dan surlar ve iç kale günümüze ulaşmıştır. Kentin surlarla çevrili olduğu zaten kalıntılardan anlaşılmaktadır. Sur duvarlarında işlenmemiş kaba taşların yanı sıra üst örgülerde prizma şeklinde düzgün sıralara da yer verilmiştir. Herodotos’un sözünü ettiği bilicileri ile ünlü Apollon mabedinin hiçbir ize rastlanamamıştır. Tepenin yamaçlarında ise kayalara oyulmuş çok sayıda mezarlarla karşılaşılmıştır.
