Haydarpaşa İskelesi

Haydarpaşa İskelesi Haydarpaşa Tren Garı önünde, Neo-Klasik üslupta, bu üslubun öncülerinden Mimar Vedat Tek tarafından yapılmıştır.

İskele dikdörtgen planda olup, önüne sekizgen şekilde bir gişe yerleştirilmiştir. İskelenin ana yapısından dışarıya taşan bu gişenin yanındaki girişlerle ortadaki bekleme salonuna girilmektedir. Bekleme salonu üç salondan meydana gelmiş olup, iki tarafındaki uzun dikdörtgen salonlar yolcuların inişine ayrılmıştır. Böylece yan taraftaki giriş ile gelen ve giden yolcuların akışı sağlanmıştır. Orta salonun giriş kapısı üzerinde birinci mevki şeklindeki bir yazının oluşu salonun biniş mevkiine göre ikiye ayrıldığını göstermektedir.

Dış cephe tek renkli ve çok renkli çinilerle ve ayrıca Neo-Klasik devrin özelliğini yansıtan taş işçilikle bezenmiştir. İskelenin Kütahya çinileri Mehmet Emin Bey tarafından yapılmıştır. Bunu belirten bir kitabe iskelenin denize bakan cephesindeki kapı üzerine yerleştirilmiştir:

“Mehmet Emin min telamis Mehmet Hilmi Kütahya. Sene 1334 (1915).”

İskelenin kapı lentolarının üstü pencere kemerleri, kemer aynaları ve alınlıklar burada meydana gelen üçgen boşluklar çinilerle kaplanmıştır. Sır altı tekniğinde yapılmış olan bu çiniler kare, üçgen ve dikdörtgen şekillerdedir. Bu çiniler kirli sarı, turkuvaz, beyaz, mor, lacivert ve kırmızı renktedir. Ön cephedeki gişenin üzerinde de şakayik, lale ve benzeri çiçekler, yapraklar ve Rumilerden oluşturulmuş bir zeminin ortasına Maşallah ibaresi ile onun iki tarafına iki çapa ile ay yıldız motifleri yerleştirilmiştir. Bunun yanı sıra gişenin iki tarafından servi ile bezenmiş pamolara da yer verilmiştir. Bu servilerin altları karanfil ve lalelerle de daha zengin bir görünüme ulaştırılmıştır. Bu çiniler üzerinde de Kütahya’da yapıldığını belirten Kütahya sözcüğü bulunmaktadır. İskelenin çini ve taş işçiliğinin yanı sıra vitrayları da dikkat çekicidir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraf, www.wowturkey.com adresinden alınmıştır.