Moda İskelesi

Moda İskelesi, Moda Caddesi’nin denize doğru uzantısında, İskele Yolu üzerinde, Ferit Tek Sokağı’nın karşısında bulunmaktadır.

İskele Mimar Vedat Tek tarafından 1916–1917 yıllarında tek katlı olarak yapılmıştır. Dikdörtgen planlı olan bu yapının üzeri teras çatı ile örtülmüş, bu bakımdan diğer iskelelerden ayrı bir görünümdedir. İlk yapılışında ahşap bir konstrüksiyonla kapalı olarak tasarlanmış, sonradan bu bölüm gazino olarak kullanıldığından üst örtüsündeki ahşap konstrüksiyonu sökülmüştür. Günümüze yalnızca terasın çevresini kuşatan, köşeleri sütunlu korkulukları gelebilmiştir.

İskelenin zemin katı yolcu salonu, personel odaları ve gişeye ayrılmıştır. Altı ayak üzerine oturtulmuş terası taşıyan yolcu salonu üç bölümlüdür. Moda yönünde üçlü bir girişle başlayan bu salon Kalamış-Adalar yönünde üçlü bir çıkışla son bulmaktadır. Sağ taraf ön cepheye bir kapı ile bağlantılı bekleme salonu olarak yapılmıştır. Sol cephesinde üç oda ve bir de tuvaleti vardır. Ön cepheye bir kapı ile açılan köşedeki memur odasının önüne de sonraki dönemlerde bazı eklemeler yapılmış, bir koridor, çımacı odası ile iki de gişe yerleştirilmiştir. Bu eklemeler yapılınca iç kısımda ana aks ters L biçimine dönüşmüştür.

İskelenin dört cephesi de birbirinden farklı görünümdedir. Ön cephede, diğerlerinden daha geniş olan ana kapı yer almaktadır. Sivri kemerlerle birbirine bağlanmış ve iki ayak arasına oturtulmuş kapının kemer tablası üzerine kitabe yerleştirilmiştir. Beyaz mermere oyulmuş, iki yanı bitkisel bezemelerle doldurulmuş bu kitabede Arap harfleri ile “Moda 1335” yazısı okunmaktadır. Bu kapının iki tarafında sivri kemerli ikişer kapı daha bulunmaktadır. Bunların üstü bir kemer tablası ile birbirine bağlanarak bir bütünlük sağlanmıştır.

Binanın yan cephelerinde de ana kapıya benzer kapılar bulunmaktadır. Sol cephe bir kapı ve iki dikdörtgen pencere vardır. Sağ cephede ise yolcu salonuna açılan bir kapı ve onun da iki tarafında birer pencereye yer verilmiştir. Arka cephenin ortasında ise diğerlerinden farklı basık kemer gözler içerisine oturtulmuş üç demir kapı ile iki tarafına da birer pencere yerleştirilmiştir. Bu pencerelerin alınlıkları lacivert çinilerle bezenmiştir. Dikdörtgen şekilde turkuvaz çiniler köşe dolgularına konulmuş ve buradaki kilit taşı da turkuvaz renginde bir kabara ile belirlenmiştir. İskeledeki çiniler Kütahya işi çinileridir.

Moda İskelesi 1985’ten sonra ulaşıma kapatılmıştır. Günümüzde terk edilmiş olan bu yapı XIX. yüzyıl sonu ve XX. yüzyıl başlarına ait Neo-Klasik üsluptaki iskele binalarının en tanınmış örneklerinden birisidir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraf, www.wowturkey.com adresinden alınmıştır.