Finansal Kriz ve Burj Dubai

Son yıllarda ekonomi dünyasını etkileyen finansal kriz, Ortadoğu’nun ekonomik gücü ve ticari başkenti Dubai’yi de vurdu. New York Times’ın bir haberinde, BAE’nin 7 emirliğinden biri olan Dubai’nin finans piyasasına olan borcunun 109 milyar dolara baliğ olduğu ifade ediliyor. Reuters’in Dubai menşeli bir haberinde ‘Dubai World’ şirketinin 23,5 milyar dolarlık borcuna ait ödeme planının yeniden yapılandırılması konusunda borç veren bankalarla ‘ilkede’ anlaşma sağlandığını bildiriyor. Eğer bu plan ilerlerse borcun 14,4 milyar dolarlık kısmı ötelenebilecek ve 4,4 milyar dolar tutarındaki borç, 5 yıl içinde, geri kalan 10 milyar dolar borç 8 yıllık süreçte ödenebilecek. Şu anda Dubai’de 216 milyon dolarlık altyapı inşaatlarının devam ettiği, proje ve ihale safhasındaki 300 milyon dolarlık yatırımın iptal edildiği bildiriliyor. Erteleme girişimi, bölgede kriz korkusunu körüklediği gibi etkisini Asya ve Avrupa borsalarında da hissettiriyor.

Burj Dubai (Buerj Khalifa) Dünyanın en yüksek gökdeleni

‘Dubai World’, Dubai Emiri El Makdum’un sahip olduğu şirketlerden biri. Bu şirket, üzerinde lüks yapılanmaların yer aldığı palmiye ağacı şeklindeki yapay adanın, Dünya haritası şeklindeki yapay takımadaların ve de ‘Burj Dubai’ (Dubai Kulesi) gökdeleninin sahibi. (Kule açılıştan sonra Khalifa bin Zayed Al Nahyan’a izafeten ‘Burj Khalifa’ (Halife Kulesi) adını aldı). Elan borç batağındaki şirketin hissesine düşen borç miktarı 59 milyar dolar, diğer iştirakleri ile beraber 80 milyar doları buluyor.

Zeminden gökdelen kitlesine bakış

Podyum katları

Burj Dubai (Burj Khalifa), 160 kat adedi, 828 metre yüksekliği ile Dünyanın şu andaki en yüksek gökdeleni. Proje, otel, rezidans ve ofis katlarından oluşuyor. Yapı alanı, podyumda 145 bin, kulede 279 bin metrekaredir ki tüm inşaat alanı 424 bin metrekareyi bulmaktadır. Şantiyede podyum için 115 bin, kule katları için 145 bin, toplamda 260 bin metreküp beton dökülmüş, 150’nci kattan sonraki 10 kat çelik konstrüksiyon olarak inşa edilmiştir. İnşaat, Şubat 2005 ile Aralık 2008 arasında, 47 ayda tamamlanmış, yapı maliyeti 876 milyon doları bulmuştur. Gökdelen tasarımı, ABD’li mimarlar Skimore, Owings & Merril (SOM) şirketi; inşaat, Hyder Consulting’e bağlı Emaar Properties PJSC, proje kontrolu Turner Construction İnt. tarafından gerçekleştirilmiştir.

150-160. katlardaki çelik inşaat

Otel katları planı

Bütün bu firmaları ayrı ayrı yazmamın nedenini tahmin edersiniz sanırım. Ortadoğulular için öğünç kaynağı olan bu gibi yapı ve tesislerde ameleler dışında hiçbir Müslüman ismine rastlanmadığını, tasarımdan inşaatın sonlanmasına kadar tüm mimar, mühendis ve diğer teknik firmaların batı menşeli olduğunu görüyoruz. Petrol sahibi ülkeler, parayı bastırıp teknolojiyi satın alabiliyorlar, fakat kendileri teknoloji üretemiyorlar. Petrol kuyularını açan ve işleten batılılar, onlara komisyon veriyorlar. Komisyonlar, belirli ailelerin elinde toplanıyor. Reaya, hiçbir şey üretmeden bir lokma - bir hırka ile yetinmenin mutluluğu içinde ibadetlerini yapıyor. Batı, şeyhlere ödenen paraları üretime dönük olmayan yapay adalar, gökdelenler gibi yatırımlarla geri alıyor. Ortadoğulu ülkelerin bir kısım gençleri, modern iletişim araçları ile günü gününe haberdar oldukları modern yaşam biçimini taklit etmeye çalışırken, diğer bir kısım gençler de batı karşıtı ve dogmatik fikirlerin filizlendiği uluslar arası terör örgütleri içinde insanlığın başına belâ olabiliyorlar.

yerguvenc@gmail.com