İstanbul ili Üsküdar ilçesi Kandilli’de bulunan bu yalıyı Garabet Balyan 1853 yılında yapmıştır. Birçok kez el değiştiren yalının sahipleri arasında Şam Kethüdası İbrahim Bey’in varisleri Hacegân’dan İbrahim Bey, Kazasker Şeyda Efendi, Anadolu Kazaskeri Hasan Rafet Efendi, Rafet Efendi’nin oğlu Anadolu Kazaskeri İbrahim Ethem Efendi bulunmaktadır. Bundan sonra yalı Sultan II. Abdülhamit’in (1876–1909) yakınlarından Osman Bey’in mülkiyetine geçmiştir. Osman Bey’in ölümünden (1892) sonra kızı Fikriye Hanım ile damadı Süreyya Paşa’ya kalmıştır. Fikriye Hanım Süreyya Paşa’nın ölümünden sonra Ferik İsmail Paşa ile evlenmiştir. İsmail Paşa yalıyı tamir ettirmiş ve bu nedenle de yalının ismi İsmail Paşa olarak kalmıştır.

İsmail Paşa Yalısının güneyinde Abud Efendi Yalısı, kuzeyinde de Kıbrıslı Yalısı bulunmaktadır. Bahçesindeki havuz nedeni ile Havuzlu Yalı olarak da tanınmıştır.

İsmail Paşa Yalısı üç katlı olup, Abud Efendi Yalısına bitişik olan bölüm harem, Kıbrıslı Yalısına bakan kısmı da selamlık olarak düzenlenmiştir. Zemin kat üzerinde bulunan ahşap iki kat çıkmalarla denize taşırılmıştır. Harem ve selamlığı birbirinden ayıran bahçede çamaşırhane, mutfak, bir başka hamam bulunmaktadır. Dikdörtgen planlı harem orta sofa etrafında yer alan odalardan meydana gelmiştir. Zemin kat üzerindeki iki katta büyük bir sofa, bunun çevresinde üç oda, doğu yönünde de aydınlığa bakan iki oda daha bulunmaktadır.

Yalının kuzeyindeki selamlık kısmında iki ayrı giriş vardır. Burada da sofa etrafında yerleşik oda planı uygulanmıştır. İkinci katta denize bakan bir sofa, üç oda ve tuvalet, bahçedeki havuza bakan bölümde ise iki oda ile güneyde büyük bir odası daha vardır.

Bu yalı XX. yüzyılın başında onarılmış, eski özelliğini yitirerek Art-Nouvau üslubunda yenilenmiştir. Bu yalı da 1972 yılında yanmış, yerine bir apartman yapılmıştır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Yayın Tarihi : 2 Haziran 2009 Salı 23:42:05