Ayios Konstantinos ve Ayia Eleni Kilisesi
Tarlabaşı'nda Kalyoncukulluğu caddesindedir. Tanzimat fermanı ile yeni kilise inşa etme izni alındıktan sonra 25 Mart 1856'de inşaata başlanıp 9 Nisan 1861'de Patrik II. Iohakim'in (1860-1863) kutsamasıyla ibadete açılan yakın devir Rum kilisesidir.
Hıristiyanlığı ilk kabul eden Roma İmparatoru olan Konstantinos (306-337)'un annesi Elena'nın anısına yapılmıştır. Bitinya'da doğan Eleni hıristiyanlığı kabul ettikten sonra yoksullara laptığı yardımlar ve kutsal yerleri ziyaretleri ile tanınmış ve ölümünden sonra azize ilan edilmiştir. İmparator Konstantin 312'de taht kavgası nedeniyle Maxentus ile savaşırken gökyüzünde hale ile çeverelenmiş kutsal haçı görür ve savaşı da onun sayesine kazandığına inanır. Bu olaydan sonra şükran borcunu ödemek üzere Kudüs'e giden Eleni oradan "Kutsal Haç"kabul edilen röligi İstanbul'a getirir. Ölümünden sonra azize payesi verilir.
Yüksek duvarların çevrelediği bir avlunun ortasında yer alan kilise bazilika ile Yunan haçı planın birleştirildiği bir plâna sahiptir. Doğu ekseninde yarım yuvarlak üç apsis dışarıya çıkıntılıdır. Batı tarafında ise binanın iki tarafında yüksek çan kuleleri bulunmaktadır. Dış cephede değişik pencere sistemleri kullanılmış olup narteksin üzerindeki yarım kubbenin üstünde bir de saat kulesi yapılmıştır. Cephe mimarisi Barok ile karışık eklektik üsluptadır. İkonastasis bemanın tamamını kaplar mermer, altın varak ve yağlıboya tablolar halinde Aziz tasvirleri çerçeveler içinde bütün yüzeyi doldurur. Despot koltuğu ve ambon da aynı üslupta yapılmıştır. Kubbede Pantokrator İsa ,pantantiflerde de dört incil yazarı resmedilmiştir.
Kenthaber Kültür Kurulu
