Esat Efendi Kütüphanesi
İstanbul Eminönü ilçesi, Yerebatan Caddesi üzerinde bulunan bu kütüphane Vakanüvis Mehmet Esat Efendi tarafından kendi konağının yanına 1845 yılında yaptırılmıştır.
Esat Efendi Müderrislik ve Kadılık görevlerinde bulunmuş, 1825’te de Şanizade Ataullah Efendi’nin yerine Vakanüvisliğe getirilmiştir. Bundan sonra Takvim-i Vekayi Nazırlığına 1831’de atanmıştır. Esat Efendi’nin, Esat Efendi Tarihi, Ziba-i Tevarih, Bahçe-i Sefa Enduz, Münşeat ve Divanı bulunmaktadır. Esat Efendi 1848 yılında ölmüş ve kütüphanesinin bahçesine gömülmüştür.
Kütüphanenin mimarı bilinmemektedir. Tek katlı bir yapı olup, kesme taş ve tuğladan yapılmış, üzeri sıvanmıştır. Kütüphanenin içerisine önündeki yoldan dört basamaklı bir merdivenle çıkılmaktadır. Asıl mekân 6.00x6.00 m. ölçüsünde kare planlı olup, her iki yanından ikişer sütunla ayrılmıştır. Böylece iç mekân 1.95 m. daha genişletilmiştir. Okuma salonu olan asıl mekânın üzeri kiremitli bir çatı ile örtülü, yarım yuvarlak kubbelidir. Yandaki kanatların yarım tonozlu çatısının 1.60 m. üzerinde, kubbe gövdesinde bulunan yarım yuvarlak pencerelerle iç mekân aydınlatılmıştır. Ayrıca yan kanatlarda da dörder penceresi vardır.
Esat Efendi Kütüphanesinin tarih ve edebiyat ağırlıklı zengin kitapları 1914 yılında Sultan Selim ve Süleymaniye Kütüphanesine nakledilmiştir. Uzun süre matbaa olarak kullanılan yapı bugün halıcı dükkânı olarak hizmet vermektedir.
Kenthaber Kültür Kurulu
