İstanbul ili Fatih ilçesi, Emir Buhari Camisi’nin bahçesinde olan Ahmet Cevat Paşa Türbesi, paşanın ölümünden kısa bir süre sonra eşi tarafından Mimar Kemalettin Bey’e 1900 yılında yaptırılmıştır.
Ahmet Cevat Paşa, Sultan II. Ahmed dönemi sadrazamlarındandır. Küçük yaşta yetim kalmış, Şeyhülislam Atıfzade Hüsameddin Efendi tarafından yetiştirilmiştir. Bursa ve İstanbul’da yaptığı ilköğreniminden sonra Erkan-ı Harbiye’yi birincilikle bitirmiştir. Kolağası rütbesi ile padişahın yaverliğini yapmış, Osmanlı Rus Savaşına katılmış ve orada Süleyman Paşa’nın yaveri olmuştur. 1884 yılında Çetine’ye sefir olmuş ve Mirlivalığa (Tümgeneral) yükseltilmiştir. Daha sonra Girit’te asayişi sağlamış, Sultan II. Abdülhamid, hizmetine karşılık onu Müşirliğe 1891 yılında da Sadrazamlığa getirmiştir. Sadrazamlığı üç yıl sürmüş ve 1900 yılında İstanbul’da ölmüştür. Vasiyeti üzerine de Emir Buhari Dergâhı karşısında anne ve babasının gömülü bulunduğu mezarlığa gömülmüştür. Sonradan aynı yere türbesi yapılmıştır.
Neo-Klasik üsluptaki türbe, kesme taştan kare planlı, kubbeli bir yapıdır. Önüne dikdörtgen planlı bir giriş eklenmiştir. Kubbe duvarların kenarlarına yerleştirilen sekizgen sütunların taşıdığı kemerler üzerine oturtulmuştur. Türbe girişi mermerden olup, stalaktit başlıklı sütunların meydana getirdiği bir eyvandan girilmektedir. Burada celi-sülüs yazı ile kitabesi bulunmaktadır.
Kitabe:
“Sadr-ı Esbak ve yaveri Ekrem merhum Ahmed Cevad Paşa’nın türbesidir. Sene 1318 (1900).”
Giriş kapısındaki diğer kitabe Hattat Hafız Mehmet Nuri Efendi tarafından yazılmıştır.
Kitabe:
“Rahmetullahi alâ sahibi hâzihi’l-medfen
Hazreti Ahmed Cevat Paşa âli-cay kim
Üç sene hem on buçuk ay verdi sadra zib ü fer
Daima her mansıbda sıdk ile hizmet edip
Kıldı ibrazı meâsır ol hidivi nâmıver
Seyyidü’l-Kevneynden artık Cevad gel emrini
Alem-i manâda etmiş Firdevse sefer
Layıh oldu leyle-i Miracda tarih –i tam
Hak ede Ahmed Cevad Paşa’ya cinanı makar murtaza sene 1319 (1900).”
Türbede Ahmed Cevad Paşa ile kız kardeşi Hace Sare Hanım (1916) gömülüdür.
Kenthaber Kültür Kurulu