Cankurtaran ile Kadirga arasındadır. Sergios ve Bakhos kilisesi I.Justinianus (527-565) tarafından tahta çıkışından hemen sonra 530'da, Havari Petrus ve Paulus'a sunulmuş bazilika şeklindeki küçük bir şapelin kuzeyine inşa ettirilmiştir. Büyük Saray'a olan yakınlığından dolayı saray kilisesi olduğu ileri sürülen bu kiliseyi I.Justinianus gördüğü bir rüya üzerine yaptırttığı söylenmektedir.

I.Justinianus tahta çıkmadan evvel amcası I. Justinos (518-527)'un aleyhine çıkan bir ayaklanmaya karıştığı iddiasıyla cezalandırılacakken Justinus bir rüya görür. Azizlerden Sergios ve Bakhos rüyada Justinianus'un bir suçu olmadığını imparatora söylemeleri üzerine etkilenen İmparator yeğenini affeder. Bu rüyayı bilen Justinianus da tahta çıkar çıkmaz şükran borcunu ödemek için kiliseyi bu azizlere ithaf ederek yaptırır.

Binanın plânı erken Bizans devrinde oldukça fazla kullanılan merkezi plân tipindedir. Orta mekanı sekizgen fil payenin arasındaki, başlıkları sepet biçimindeki sütun dizisi çevreler. İkinci kattaki galeride ise çepeçevre dolanan mermer frizde Justinianus, Theodora, Sergios ve Bakhos'un isimleri yazılıdır. Bu ana mekânın üzerini yüksek kasnaklı bir kubbe örtmektedir. İki katlı olan narteksin kuzey tarafına, camiye çevrildiğinde yuvarlak kemerli yeni bir kapı açılmıştır. Üst kattaki galeriye çıkış narteksin güney tarafındaki merdivenle sağlanmıştır. Bu merdiven Osmanlı devrinde de kullanılmış olup, eski kiliseye ait olan kiboriumun bir parçası kapının üzerine esas yerinden alınarak taşınmıştır.

İç mekân Bizans geleneğine uygun olarak mozaik ve fresk ile kaplı olması gerekmekteyse de günümüze bunlardan hiçbir iz ulaşmamıştır. Yapı II.Bayezid (1481-1512) zamanında Dârüs-saade ağası Hüseyin Ağa tarafından 1505'de camiye çevrilmiştir. Bu dönüşümden sonra binaya mihrap ve bir takım eklemeler yapılmıştır. Bunların en önemlisi ön tarafa yapılan revaklı son cemaat yeridir.1648 ve 1736 depremlerinden büyük zarar gören bina onarılmış ve her onarım bir takım ilâveleri getirmiştir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Yayın Tarihi : 6 Haziran 2009 Cumartesi 19:42:38