Panayia Elpida Kilisesi
Kumkapı'da Müsteşar,Gerdanlık ve Samsa sokaklarının çevrelediği adanın ortasında Rum Ortodoks kilisesidir. Orijinali XV. yüzyıla ait olan Elpis ton Apelpismenon kilisesine ait olduğu onun temelleri üzerine inşa edildiği iddia edilirse de bu kesinleşmemiştir. 1645 ve 1660'da iki kere üst üste yangın geçiren kilise 1680'de yeniden inşa edilir.
Büyük çevre duvarlarının gerisinde yer alan doğu-batı doğrultusunda kapalı Yunan haçı plânlı bir yapıdır. Orta mekanın üstü kubbe yan mekanlar ise tonozla örtülüdür. Apsisin iki yanında diakonikon ve prothesis hücreleri yer alır,bunların apsisleri ile beraber dışarıya yarım yuvarlak üç apsis çıkıntısı vardır. Üç köşesinde de çan kuleleri vardır. Bema kısmına üç basamakla çıkılır. Narteksin üzerinde ise bir galeri bulunur. Naosun kuzeyinde kubbeyi taşıyan ikinci sütuna mermer bir ambon oturtulmuştur. Onun önündeki despot kolmtuğu ise oyma ve kabartma tekniğinde yapılmış bitki motifleri ile süslüdür.
Eski kayıtlara göre 18 Mart 1576'da Patrikin idare ettiği bir ayine katılan İlahiyatçı Stephan Gerlach'ın tuttuğu günlükte bu kilisedeki ikonalardan söz edilmektedir. Bugün bu ikonaların ne olduğu bilinmemektedir.
Kenthaber Kültür Kurulu
